Wednesday, February 28, 2024

ප්‍රමාණාත්මක හා ගුණාත්මක න්‍යායන් හදුනාගැනීම

 ප්‍රමාණාත්මක හා ගුණාත්මක න්‍යායන් 



ප්‍රමාණාත්මක න්‍යායන්

ප්‍රමාණාත්මක න්‍යායන් සංසිද්ධි විස්තර කිරීමට සහ විශ්ලේෂණය කිරීමට ගණිතමය හෝ සංඛ්‍යාන ආකෘති භාවිතා කරයි. ඒවා බොහෝ විට නිවැරදි මිනුම් සහ ප්‍රමාණාත්මක දත්ත විශ්ලේෂණ ක්‍රම සම්බන්ධ වේ.

 

සාමාන්‍යයෙන්, “ප්‍රමාණාත්මකයන පදය නිශ්චිත න්‍යායකට වඩා පර්යේෂණ ප්‍රවේශයක් හෝ ක්‍රමයක් ගැන සඳහන් කරයි. ප්‍රමාණාත්මක පර්යේෂණවලට විචල්‍යයන් අතර රටා, සම්බන්ධතා අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා සංඛ්‍යාත්මක දත්ත රැස් කිරීම සහ විශ්ලේෂණය කිරීම ඇතුළත් වේ. කෙසේ වෙතත්, පර්යේෂකයන් විවිධ න්‍යායන් භාවිතා කරන්නේ උපකල්පන සැකසීම සහ ප්‍රමාණාත්මක රාමුව තුළ ඔවුන්ගේ පර්යේෂණ ප්‍රශ්න මෙහෙයවීම සඳහා පදනමක් ලෙස ය.

උදාහරණය: ප්‍රමාණාත්මක පර්යේෂණවල සමාජ විනිමය න්‍යාය

 

න්‍යාය: සමාජ හුවමාරු න්‍යාය

අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතාවල පරස්පරතාව අධ්‍යයනය කිරීමට උනන්දුවක් දක්වන පර්යේෂකයෙකු සමාජ හුවමාරු න්‍යාය න්‍යායාත්මක රාමුව ලෙස භාවිතා කළ හැකිය.පර්යේෂකයා සමීක්ෂණ හෝ අත්හදා බැලීම් මගින් සංඛ්‍යාත්මක දත්ත රැස් කරයි, වටහා ගත් ත්‍යාග, වටහා ගත් පිරිවැය සහ පරස්පර හැසිරීම් වැනි විචල්‍යයන් මැනීම.

ප්‍රමාණාත්මක දත්ත විශ්ලේෂණය

උපකල්පනය පරීක්ෂා කිරීම සහ විචල්යයන් අතර සංඛ්‍යානමය වශයෙන් වැදගත් සම්බන්ධතාවයක් තිබේද යන්න තීරණය කිරීම සඳහා සංඛ්‍යාන ශිල්පීය ක්‍රම (උ.දා., සහසම්බන්ධතා විශ්ලේෂණය, ප්‍රතිගාමී විශ්ලේෂණය) යොදා ගනී.

මෙම උදාහරණයේ දී, න්‍යාය (සමාජ හුවමාරු න්‍යාය) සමාජ අන්තර්ක්‍රියා අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා සංකල්පීය රාමුවක් සපයයි. න්‍යායෙන් ලබාගත් නිශ්චිත උපකල්පන පරීක්ෂා කිරීම සඳහා සංඛ්‍යාත්මක දත්ත රැස් කිරීම සහ විශ්ලේෂණය කිරීම සඳහා ප්‍රමාණාත්මක පර්යේෂණ ප්‍රවේශය භාවිතා කරයි.

සමාජ විද්‍යාව, මනෝ විද්‍යාව, ආර්ථික විද්‍යාව සහ වෙනත් විෂයයන් පිළිබඳ විවිධ න්‍යායන් සඳහා ප්‍රමාණාත්මක පර්යේෂණ යෙදිය හැකි බව සැලකිල්ලට ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. න්‍යාය තෝරා ගැනීම පර්යේෂකයාගේ අවශ්‍යතා, පර්යේෂණ ප්‍රශ්නය සහ විමර්ශනය කෙරෙන සංසිද්ධීන් මත රඳා පවතී.

 

 

ගුණාත්මක න්‍යායන්

ගුණාත්මක න්‍යායන් මගින් අර්ථයන්, සන්දර්භයන් සහ ආඛ්‍යාන ගැඹුරින් ගවේෂණය කිරීම තුළින් සංසිද්ධීන් අවබෝධ කර ගැනීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. ඔවුන් බොහෝ විට සම්මුඛ සාකච්ඡා, නිරීක්ෂණ සහ පෙළ විශ්ලේෂණය වැනි ක්‍රම ඇතුළත් වේ.

මෙම කාණ්ඩ අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් වෙනස් නොවන අතර බොහෝ න්‍යායන් විවිධ වර්ග වලින් මූලද්‍රව්‍ය ඇතුළත් කළ හැකිය. මීට අමතරව, නව සාක්ෂි මතුවන විට හෝ පර්යේෂකයන් නව ඉදිරිදර්ශන සහ ප්‍රවේශයන් වර්ධනය කරන විට න්‍යායන් කාලයත් සමඟ පරිණාමය වී අනුවර්තනය විය හැකිය. ගුණාත්මක පර්යේෂණ යනු මානව අත්දැකීම්වල පොහොසත්කම හා සංකීර්ණත්වය ගවේෂණය කිරීමෙන් සමාජ සංසිද්ධීන් අවබෝධ කර ගැනීම සහ අර්ථ නිරූපණය කිරීම අරමුණු කරගත් ප්‍රවේශයකි. සම්මුඛ සාකච්ඡා, නිරීක්ෂණ සහ පෙළ විශ්ලේෂණය වැනි සංඛ්‍යාත්මක නොවන දත්ත සාමාන්‍යයෙන් සම්බන්ධ වන අතර, ඔවුන්ගේ අත්දැකීම් වලට අනුව අර්ථ දක්වන පුද්ගලයින් හෝ කණ්ඩායම් පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා ගනී.

ලක්ෂණ:

        සන්දර්භය, අර්ථය සහ ගැඹුර අවධාරණය කරයි.

        ඉදිරිදර්ශන සහ ආත්මීය අත්දැකීම් ගැඹුරින් ගවේෂණය කිරීම.

        ස්වාභාවික සැකසුම් තුළ එකතු කරන ලද දත්ත.

        ප්‍රේරක සහ නම්‍යශීලී පර්යේෂණ සැලසුමක්‍රම

අත්දැකීම් තේරුම් ගන්නේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගැනීමට එය උත්සාහ කරයි.

 

 

උදා: 

       පර්යේෂකයන් නිදන්ගත රෝග පිළිබඳ අත්දැකීම් හෝ අධ්‍යාපන අත්දැකීම්වල අර්ථය වැනි මාතෘකා අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා සුවිශේෂී ප්‍රවේශයන් භාවිතා කළ හැකිය.

       ජනවාර්ගික විද්‍යාවට ගිල්වන, දිගුකාලීන නිරීක්‍ෂණය සහ කණ්ඩායමක සංස්කෘතිය හා හැසිරීම් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා සමාජ පසුබිමකට සහභාගී වීම ඇතුළත් වේ. නිශ්චිත ප්‍රජාවක් හෝ සංවිධානයක් තුළ සංස්කෘතික ගතිකතාවයන් පිළිබඳ න්‍යායන් වර්ධනය කිරීම සඳහා ජනවාර්ගික අධ්‍යයන භාවිතා කළ හැකිය.

        සංකේතාත්මක අන්තර්ක්‍රියාවාදය සමාජ යථාර්ථය හැඩගැස්වීමේදී සංකේත හා අන්තර්ක්‍රියා වල කාර්යභාරය අවධාරණය කරයි. පුද්ගලයන් ඔවුන්ගේ අන්තර්ක්‍රියා වලදී සංකේත සහ අර්ථයන් අර්ථ නිරූපණය කරන ආකාරය එය ගවේෂණය කරයි.


ස්තූතියි.

මදුහංසි අත්තනායක 

Tuesday, February 27, 2024

හෝමාන්ස් සහ ගැටුම් න්‍යාය

 

 හෝමාන්ස් සහ ගැටුම් න්‍යාය

 


මොහු ගැටුම් න්‍යායට එතරම් වැදගත් නොවන අතර මොහුගේ න්‍යාය CRITICAL THEORY ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. එනම් විචාරාත්මක න්‍යායයි. ජර්මන් නගරයක් වන ෆ්‍රැන්ක් ෆර්ට් හී මෙම න්‍යාය ආරම්භ වූ අතර මෙම න්‍යාය බොහෝ විට ධනේශ්වර ක්‍රමය සම්බන්ධයෙන් විචාරාත්මක මතවාද ඉදිරිපත් කරන න්‍යායකි. frank first school ජර්මනියේ ආරම්භ වී ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය වූයේ හිට්ලර්ගේ මර්දනය හේතු කොටගෙනය.

මෙම කණ්ඩායමට නැවත ජර්මනියට පැමිණ ඇති අතර මෙහි නායකයා හබර් මාස්ය. තවම ජීවත් වන ජර්මනීයේ ප්‍රබල චින්තකයෙක් වේ. මොහු මාක්ස්වාදයට යම් තරමකට බරය. නමුත් මොහු මාක්ස්ට වඩා වෙනස් වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාමුවක සිට සමාජය විග්‍රහ කරන බැවිනි. මොහු කතන ආබාධයක් සහිත වූවෙක් අතර නමුත් පැහැදිලිව කරුණු ඉදිරිපත් කරනු ලබයි. යුක්රේන යුද්ධය පිළිබඳව ද ඉතාම වැදගත් ලිපියක් මොහු මෑත කාලීනව ඉදිරිපත් කර ඇත. මොහුගේ නියාය තුළ ඔහු ගැටුම් සම්බන්ධයෙන් දැරූ මතය මෙහිදී වැදගත් වන අතර විශේෂයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේදී සන්නිවේදනීයේ ඇති වැදගත්කම සම්බන්ධයෙන් මොහු කරුණු අනාවරණය කරනු ලබයි. මෙහිදී විශේෂයෙන් ඔහුගේ අවධානය යොමු වූයේ සන්නිවේදනය (ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී) සඳහා රාජ්‍ය විසින් සිදු කරන්නේ කෙසේද? යන්නයි. ඊට ප්‍රතිචාර ලෙස සමාජයෙන් ඇතිවන්නේ කුමක්ද යන්නයි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සාර්ථක වීමට නම් වඩා හොඳ සන්නිවේදනයක් තිබිය යුතු බව ඔහු පවසයි. 1957 දී මොහු ඔහුගේම මතය තරමක් වෙනස් වූ බැවින් ෆ්‍රැන්කර්ට් ගුරුකුලියෙන් ඉවත් විය.මොහුගේ ප්‍රධාන තර්කය වූයේ "ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයක් සාර්ථක වීමට මහජන මතය කොයිතරම් වැදගත් වේද යන්නයි".

 

එනම් හොඳ සන්නිවේදනයක් සහිත මහජන මතයක් බිහිවීමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් වීමට වැදගත් වන බවත් විශේෂයෙන්ම මොහු පවසන්නේ සමාජ විද්‍යාත්මක විෂයන්ගෙන් සිදු කළ යුත්තේ පොත්පත්වලට ලිපි ලිවීම පමණක් නොව සමාජය දැනුවත් කිරීම බවයි.මොහු තවත් සොයාගත් කරුණු මාධ්‍යයට ලිපි ලේඛන මගින් ඉදිරිපත් කරනු ලැබීය. මොහු සොයාගත් කරුණු මාධ්‍ය ඔස්සේ බෙදා හැරීය.පැහැදිලි පොදු මහජනතාවට මෙමගින් ලබාදෙන අවබෝධය තුළින් සමාජයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වෙනසක් ඇති කළ හැකි බව මොහුගේ මූලික තර්කයයි. මොහුගේ ලිපි ලේඛන අතර The structual of transformation of the public sphere in 1962 යන කෘතිය වැදගත් වේ. මෙය පළමුව ජර්මන් භාෂාවෙන් පලවිය. මෙහි නම " පොදු අවකාශයේ ව්‍යුහීය පරිවර්තනය" නම් විය. එනම් පොදු අවකාශයක් බිහිවීම

උදාහරණ

·        පුවත්පත්

·        මාධ්‍ය

 

මෙම පොදු අවකාශය ශක්තිමත් කිරීම ඔහුගේ සමාජ විද්‍යාවේ මූලික අරමුණ විය. බොහෝ සමාජ විද්‍යාඥයෝ පුවත්පත්වලට ලිපි ලේඛන ඉදිරිපත් කරන නමුත් මොහු බලාපොරොත්තු වන්නේ දැනුවත් කර එමගින් වඩා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වෙනසකට ජනතාව නැඹුරු කිරීමයි. මොහුගේ theory of communicative action  නම් කෘති එහි වඩා අවධානය යොමු කර ඇත්තේ ඒ පිළිබඳවයි.

ඔහුගේ මූලික තර්කය වන්නේ සමාජය තුළ විවාදාත්මක ස්වරූපයක් ඇති කිරීමයි. මොහු පවසන්නේ සමාජීය විද්‍යාවන්( ආර්ථික විද්‍යාව, සමාජ විද්‍යාව ,දේශපාලන විද්‍යාව, මානව විද්‍යාව) සමාජයට කළ හැකි මෙහෙවර නම් සමාජය දැනුවත් කර සමාජය තුළ කතිකාවතක් ඇති කිරීම බවයි.

මොහු පොදු අවකාශය යැයි කල්පනා කරනුයේ මාධ්‍යය. මෙවැනි ස්ථානවල විවිධ මත ඉදිරිපත් කිරීමට හැකියාව තිබිණි.පොදු අවකාශයේ යනු රාජ්‍යයේ හෝ වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රණයේ හෝ ආගමේ බලපෑමෙන් තොර පිළිගත් මත වලට සීමා නොවුනු තැනක්ය.මෙහිදී මිනිසුන්ට විවිධ මත ඉදිරිපත් කර ඒවායේ හරි වැරදි බලා ගත හැකිය. හර්බර් මාස් මාධ්‍යයවලින් නිවැරදි තොරතුරු ලබාදී වැරදි තොරතුරු නිවැරදි තොරතුරු බවට පත් කිරීම බව හැකි දක්වයි. මොහු කල්පනා කරනුයේ පොදු අවකාශයක් නැති වූ විට මිනිසුන්ට තමන්ගේ අදහස් ඉදිරිපත් කිරීමට අවස්ථාවක් නැතිවන හෙයින් පොදු අවකාශය සැනසිය යුතු බවයි.

පුද්ගලික අවශ්‍යතා ලෙස ඔහු හඳුනාගන්නේ ගෘහස්ථ විශේෂයෙන්ම පරිභෝජනය සිදු කරන ඒකකය පෞද්ගලික අවකාශය ලෙසටය.පවුල සමග අදහස් හුවමාරු කරගන්නේ එතන බැවිනි.නමුත් ඔහු පවසන්නේ සමාජයේ ප්‍රගතිශීලී වෙනසක් ඇති කිරීමට නම් පොදු අවකාශය ශක්තිමත් කළ යුතු බවයි.

මේ අනුව බලන විට මොහු ගැටුම් න්‍යාය චාරියෙක්ද යන්නට ගැටළුවක් පවතී. මොහු ගැටුම් න්‍යායට යම්තාක් දුරකට දායක වී ඇත.නමුත් කෝසර් හෝ ඩාරෙන්ඩොෆ්  පැවසූ ආකාරයට සමාජ වෙනස ඇති වන්නේ ගැටුම් වලින් පමණක් යන්න ඔහු පිළිනොගනී.

සමාජයේ තාර්කික භාවය වැඩි කිරීමෙන් එහි නියම දියුණුවක් ඇති කළ හැකි බව ඔහු පවසයි. එනම් මහජනයා තම කාරණා සම්බන්ධයෙන් විචාරාත්මක අදහස් තිබිය යුතු බව ඔහුගේ මතයයි.

විවෘත සංවාද හා සන්නිවේදනයේ ප්‍රධානතම ක්‍රමයකි. මේවායෙන් ප්‍රශ්න ගැන නිවැරදි අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට හැකිවන බව ඔහුගේ මතයයි. ගැටුම් කළමනාකරණිය සඳහා විවෘත ප්‍රශ්න එකිනෙකා සමග හුවමාරු කර ගැනීමට ඒ හරහා නිවැරදි අවබෝධයක් ලබා ගැනීම සිදු කළ යුතු බව ඔහුගේ මතයයි.සමාජ ව්‍යාපාර වලට දායක වූ අතර පොදු අවකාශයේ කොටස් ලෙස මෙම ව්‍යාපාර හැඳින්වීය

උදාහරණ

·        පරිසර ව්‍යාපාරය

·        තරුණ ව්‍යාපාරය

·        කාන්තා විමුක්ති ක්‍රියාකාරකම්

 

මේවා සමාජ වෙනස ඇති කිරීමේ ප්‍රධාන ධාවක බලවේග ලෙස ඔහු විග්‍රහ කරයි. නමුත් ඔහු ගැටුම් අවශ්‍ය බව පැවසීය. පුද්ගලික වාසි හෝ අවාසි පදනම් කර ගනිමින් ගැටුම් ඇතිවනවාට වඩා මතවාද පදනම් කරගනිමින් ගැටුම් ඇතිවීම සිදුවිය යුතු බව ඔහු පවසයි.

මේ අනුව අවසානයේදී සමාජ ගතිකයන්හිදී එකඟතාව මෙන්ම ගැටුමද ඉතා වැදගත් වේ. මෙම සාධක දෙක සමාජ ප්‍රගතියට අදාළ වේ. සමාජ වෙනස ඇතිකරන කාරකයක් ගැටුමය. ගැටුම් වලින් හානිකර දෙයක් සිදුවිය හැකි නමුත් සමාජය  බිඳ වැටීමේ ලක්ෂණ ද පවතී. මේ අනුව ගැටුම් සමාජයේ ප්‍රගතිශීලී වෙනසක් ඇති කර ගැනීමට යොදා ගත හැක්කේ කෙසේද යන්න අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් වේ.

ස්තූතියි.

මදුහංසි අත්තනායක



කාල් මාක්ස් (1818 – 1883)

 

කාල් මාක්ස්

(18181883)

 

කාල් මාක්ස් (18181883) ජර්මානු දාර්ශනිකයෙක්, ආර්ථික විද්‍යාඥයෙක් සහ සමාජ විද්‍යා ඥයෙක් වූ අතර ඔහු සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යාය වර්ධනය කිරීම සඳහා ගැඹුරු දායකත්වයක් ලබා දුන්නේය. ‌ෙඑතිහාසික භෞතිකවාදය, පන්ති අරගලය සහ ධනවාදය විවේචනය කිරීම පිළිබඳ ඔහුගේ න්‍යාය ගැන ප්‍රසිද්ධය. ඔහුගේ කාර්යයන් ගැටුම් න්‍යාය සඳහා අඩිතාලම දැමීය. සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යාය හැඩගැස්වීමේදී කාල් මාක්ස්ගේ කාර්යයන් වැදගත් විය, විශේෂයෙන් සමාජ ගැටුම් හා ආර්ථික නිර්ණායකයන් තුළ. ඔහුගේ විශ්ලේෂණය මගින් ආර්ථික ව්‍යුහයන් සමාජ සබඳතාවලට හා බල ගතිකත්වයට බලපාන්නේ කෙසේද යන්න අවබෝධ කර ගැනීමට අඩිතාලම දැමීය.

මාක්ස්ගේ‌ ‌ෙඑ තිහාසික භෞතිකවාදය පිළිබඳ න්‍යාය ඉදිරිපත් කරන්නේ මානව සමාජවල සංවර්ධනය මෙහෙයවනු ලබන්නේ ද්‍රව්‍යමය තත්වයන්හි වෙනස්වීම්, විශේෂයෙන් නිෂ්පාදන මාධ්‍යයන් මගිනි. නිෂ්පාදන ක්‍රමවල ප්‍රතිවිරෝධතා හේතුවෙන් පැන නගින පන්ති අරගල මගින් ප්‍රගතිය සනිටුහන් කරයි. මෙම ඉදිරිදර්ශනය ආර්ථික ව්‍යුහයන් සහ සමාජ ආයතන අතර සම්බන්ධතාවය ඉස්මතු කරන අතර කාලයත් සමඟ සමාජ වෙනසක් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා රාමුවක් සපයයි.

නිෂ්පාදන ආකාරය : වැඩවසම්වාදය සහ ධනවාදය වැනි ඉතිහාසය පුරා විවිධ නිෂ්පාදන ක්‍රම මාක්ස් හඳුනා ගත්තේය. නිෂ්පාදන ක්‍රමයට නිෂ්පාදන මාධ්‍යයන් (උ.දා., මෙවලම්, තාක්‍ෂණය සහ සම්පත්) සහ නිෂ්පාදන සම්බන්ධතා (උ.දා., පන්ති අතර සබඳතා, ධනවාදයේ ධනපතියන් සහ කම්කරුවන්). නිෂ්පාදන ක්‍රමය විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් මාක්ස් අරමුණු කළේ සමාජ හැඩගස්වන සමාජ සම්බන්ධතා සහ බල ගතිකතාවයන් අනාවරණය කර ගැනීමයි.

පන්ති අරගලය: මාක්ස් තර්ක කළේ ‌ෙඑතිහාසික සංවර්ධනය ධනේශ්වරය (ධනවාදී පන්තිය) සහ නිර්ධන පංතිය (කම්කරු පන්තිය) අතර පන්ති අරගල මගින් සංලක්ෂිත බවයි. ධනේශ්වර ක්‍රමය සහජයෙන්ම සූරාකන අතර එය සම්පත් හා බලය බෙදා හැරීම පිළිබඳ ගැටුමකට තුඩු දෙයි. පන්ති අරගලය මාක්ස්ගේ න්‍යායේ කේන්ද්‍රීය සංකල්පයක් වන අතර සමාජ වෙනසක් සිදු කිරීම සහ සමාජවල ව්‍යුහය හැඩගැස්වීම.

මාක්ස්ගේ දුරස් වීමේ න්‍යාය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ පුද්ගලයන්ගේ ශ්‍රමය, ශ්‍රම ක්‍රියාවලිය, සෙසු සේවකයින් සහ ඔවුන්ගේම මානව හැකියාවන්ගෙන් වෙන් කිරීම ය. පිටසක්වලකරණය Alienation යනු ධනවාදී නිෂ්පාදන ක්‍රමයේ ප්‍රතිඵලයකි.

පෞද්ගලික දේපළ අහෝසි කිරීම, පන්ති වෙනස සහ පංති විරහිත, අස්ථායි සමාජයක් පිහිටුවීම මගින් සංලක්ෂිත සමාජ සංවර්ධනයේ අවසාන අදියර ලෙස මාක්ස් කොමියුනිස්ට්වාදය අපේක්ෂා කළේය. ධනවාදය පිළිබඳ මාක්ස්ගේ විවේචනය එහි ආවේනික ප්‍රතිවිරෝධතා සහ විප්ලවීය වෙනසක් සඳහා ඇති හැකියාව ඉස්මතු කළේය. මාක්ස්ගේ අදහස් සමාජ ව්‍යාපාර හා විප්ලවයන්ට බලපෑම් කළ අතර ධනවාදය පිළිබඳ ඔහුගේ විවේචනය සමාජ විද්‍යාවේ පදනම් ඉදිරිදර්ශනයක් ලෙස පවතී.

මාක්ස්ගේ සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යායන් සමාජ විද්‍යාව සඳහා තීරණාත්මක ප්‍රවේශයන් සඳහා අඩිතාලම දැමීය. සමාජ ගැටුම්, ආර්ථික නිර්ණායකයන් සහ දෘෂ්ටිවාදය සහ බලය අතර සම්බන්ධතාවය කෙරෙහි ඔහු අවධාරණය කිරීම කල්පවත්නා බලපෑමක් ඇති කර තිබේ. නවාදයේ නොවැළැක්විය හැකි බිඳවැටීම පිළිබඳ මාක්ස්ගේ අනාවැකි ඔහු සිතූ පරිදි ක්‍රියාත්මක නොවූ බව විවේචකයෝ තර්ක කරති. මීට අමතරව, සමහර විවේචන ඔහුගේ න්‍යායන්හි නිර්ණායකයේ විභවය සහ සමාජ විපර්යාසයේ සංකීර්ණතාවයන් පිළිබඳ කේන්ද්‍රීය වේ.

කාල් මාක්ස්ගේ සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යායන් සමාජ විද්‍යාව, දේශපාලන විද්‍යාව, ආර්ථික විද්‍යාව සහ දර්ශනය ඇතුළු පුළුල් පරාසයක විෂයයන්ට බලපා ඇත. ධනවාදය, පන්ති අරගලය සහ ‌ෙඑතිහාසික භෞතිකවාදය පිළිබඳ ඔහුගේ විශ්ලේෂණය සමාජ ගතිකතාවයන් අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන අතර සමාජ විද්‍යා ක්ෂේත්‍රය තුළ අඛණ්ඩ විවාදවලට ආභාෂය ලබා දී ඇත.

ස්තූතියි 

මදුහංසි අත්තනායක




සමාජ විද්‍යා න්‍යායෙහි කාර්‍ය භාරය හඳුනාගැනීම


 

 සමාජ විද්‍යා න්‍යායෙහි කාර්‍ය  භාරය හඳුනාගැනීම.



 

සමාජ විද්‍යා න්‍යාය පිළිබඳ අවධාරණය යොමු කරන තවත් වැදගත් සංකල්පයක් ලෙස න්‍යායෙහි කාර්යභාරය හෙවත් න්‍යායෙහි ප්‍රයෝජන දැක්වීමට පුළුවන් වෙයි.මෙය න්‍යායෙහි අවශ්‍යතාවය, වැදගත්කම,න්‍යායෙහි සීමා යනාදී විවිධ වචනවලින් හැඳින්විය හැකිය.

 

සමාජ විද්‍යාන්‍යායෙහි කාර්යභාරය පිළිබඳව වඩාත් පුළුල්ව සලකා බලන විට එහි ප්‍රයෝජන ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක් පුරා පැතිර පවතී.

 

·        න්‍යායාත්මක ප්‍රයෝජන

·        ව්‍යවහාරික ප්‍රයෝජන (ප්‍රායෝගික සමාජ විද්‍යාවේදී)

·        ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේ සහ සැලසුම්කරණයේදී වැදගත් වීම.

 

මෙලෙස සංෂිප්තව දැක්විය හැකි න්‍යායෙහි කාර්යභාරය වඩාත් පුළුල්ව සලකා බලන විට පහත සඳහන් කරුණු ඔස්සේ සාකච්ඡා කිරීමට හැකිවේ .

 

·        ගැටලුව සහ එහි ක්‍රියාකාරිත්වය හඳුනාගැනීමට වැදගත් වීම.

·        අර්ථවත් උපන්‍යාස ගොඩනගා ගැනීමේදී වැදගත් වීම.

·        අනාවැකි පළ කිරීමේදී වැදගත් වීම.

·        සමාජ විද්‍යාත්මක දිශානතීන් සහ ප්‍රස්තුත අතර ඇති සබඳතා  තවුරු කිරීමට වැදගත් වීම.

·        යමක් සහ ඔරු කිරීමේදී සාක්ෂියක් වශයෙන් වැදගත් වීම.

·        න්‍යාය යමක් විමසා බැලීමේදී ආයුධයක් ලෙස වැදගත් වීම.

·        අපගේ දැනුමෙහි පවතින හිඩැස් පිරවීම සඳහා න්‍යාය වැදගත් වීම.

 

ඕනෑම පර්යේෂකයෙකුට සැලසුම්කරුවෙකුට තම අධ්‍යයනයට භාජනය කරනු ලබන ගැටලුව වැදගත්ය. එහිදී පර්යේෂකයාට පළමුව සිදු වූ එම ගැටලුව අර්ථකථනය කරමින් එය සරල ගැටලුවක් බවට පත් කර ගැනීමය. එමෙන්ම එම ගැටලුව නැවත විචල්‍යය කෙරෙහි බලපාන සෙසු විචල්‍ය සාධක හඳුනා ගනිමින් ගැටළුව හා සම්බන්ධ විචල්‍යවල ක්‍රියාකාරීත්වය හෙවත් හැසිරීම හඳුනාගැනීමට පර්යේෂකයාට සිදුවේ. ඒ සඳහා පර්යේෂකයා අනුගමනය කරන ක්‍රියාමාර්ග වන්නේ සාහිත්‍ය විමර්ශනවල යෙදීමයි. මෙහිදී සාහිත්‍ය විමර්ශන ලෙස අදහස් කරනු ලබන්නේ එහි වැදගත් ක්‍රියාකාරකමක් වන අදාල ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ලියවී ඇති ග්‍රන්ථ (න්‍යායන්) හැදෑරීමට ලක්කිරීමයි.

 

උදාහරණ

ළමා අපචාර පිළිබඳව පර්යේෂණයක් කරන්නේ නම් , එය සංකීර්ණ ගැටලුවකි.එහිදී ළමයා යනු කවුද? අපචාර යනු මොනවාද? ඒවා කෙරෙහි බලපාන විචල්‍ය සාධක මොනවාද? එම විචල්‍යවල හැසිරීම කෙබඳුද යනාදිය සොයා බැලීමට පුළුවන.

 

පර්යේෂණයක් සිදු කිරීමේදී අර්ථවත් උපන්‍යාසයක් ගොඩනගා ගත යුතුය.උපන්‍යාසයක් යනු ගැටළුව ඇති වීම කෙරෙහි බලපානු ලබන හේතුව වශයෙන් තමා තෝරා ගත් දෙයයි. මෙහිදී පර්යේෂකයා ගැටළුව හෙවත් සලකන විචල්‍යය අර්ථකථනය කලා සේම උපන්‍යාසය හෙවත් හේතුකාරක විචල්‍යයන්ද අර්ථකථනය කළ යුතුය. එලෙස උපන්‍යාසය හඳුනාගත් පසු එම හේතුව සහ ඵලය අතර සබඳතාවය ප්‍රස්තුතය මත තහවුරු කළ යුතුය. මේ සඳහා මග පෙන්වනු ලබන්නේ සාහිත්‍ය විමර්ශන හෙවත් පොතපත ආශ්‍රිත න්‍යායාත්මක දැනුමයි.

උදාහරණ

පෙර කී ළමා අපචාර නැමැති ගැටලුවට හේතුව වශයෙන් මව විදේශගතවීම දක්වන්නේ නම් එම උපන්‍යාසය පැහැදිලි කරන ඒවා අතර හේතුඵල සබඳතා ප්‍රස්තුත වලින් ඔප්පු කිරීමට සිදුවේ.මේ සඳහා සාහිත්‍ය විමර්ශන වැදගත්වේ.

න්‍යායෙහි තවත් කාර්යභාරයක්  ලෙස අනාවැකි පළ කිරීමට හැකිවීම දැක්විය හැකිය.

අනාවැකි යනු අනාගතයේ සිදු වන දෙයක් පිළිබඳව කල්තියා කරනු ලබන හෙළිදරව්වකි. මේ සඳහා සමාජ විද්‍යාව ප්‍රධාන වශයෙන් අත්හදා බැලීමේ පර්යේෂණ සිදුකරනු ලබයි. සමාජ විද්‍යාව අනාගතයේ නිශ්චිතව පළකිරීම සඳහා එය ඔප්පු කර තහවුරු කර සනාථ කර ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා න්‍යාය භාවිතයට ගනී.

උදාහරණ

තාරකා විද්‍යාඥයින් අනාගතයේ දිනක සිදුවන සූර්යයක් ග්‍රහණය පිළිබඳව අනාවැකියක් පළ කරන විට එය එසේ සිදුවන බවත් එය සිදුවන්නේ පහත ක්‍රියාකාරිත්වය මත බවත් ඔප්පු කර දක්වයි. ඒ සඳහා භාවිතයට ගන්නේ න්‍යායාත්මක දැනුමයි.

 

පර්යේෂණයක් කරන විට පර්යේෂකයා තෝරාගන්නා ලද ගැටලුව සඳහා උපන්‍යාසයක් තනාගනුයේ සමාජ විද්‍යාත්මක දිශානතියකි. එය සමාජ විද්‍යාත්මක ප්‍රවේශය,දෘෂ්ටිවාදය යන වචන වලින් හැඳින්විය හැකිය.

 

එලෙස ගොඩනගාගත් ප්‍රවේශය ඔප්පු කර දැක්වීමට සිදුවේ. ඒ සඳහා පර්යේෂකයා දත්ත රැස් කරමින්, විශ්ලේෂණය කරමින්, සංස්ලේෂණය කරමින්, ආනුභූතික සාමාන්‍යකරණයට ලක් කරයි. එලෙස ආනුභූතිකව ගොඩනඟා ගත් ප්‍රස්තුත තුළින් මුලින් ගොඩනගා ගත් දිශානතිය ඔප්පු කිරීමට සිදුවේ. එය ඔප්පු කිරීම සඳහා පර්යේෂකයා විධිමත් දැනුමක් හෙවත් න්‍යායාත්මක දැනුමත් භාවිතා කිරීමට සිදුවේ.

 

න්‍යාය යමක් ඔප්පු කිරීම සඳහා සාක්ෂිකරුවෙකු වශයෙන් ක්‍රියා කරයි.යමක් සිදු වූ බව හෝ සිදුවන බව ප්‍රකාශ කළද, එය තව අයෙකුට පිළිගත නොහැකිය. එය තවත් අයෙකුට විද්‍යාත්මකව පිළිගත හැක්කේ න්‍යායාත්මකව සනාථ කළහොත් පමණි. එම නිසා ලොව බොහෝ දේවල් සනාථ කර ඇත්තේ නියායාත්මක දැනුම පදනම් කරගෙනයි.

 

මෙම කරුණ තුළ පෙන්වා දෙන්නේ න්‍යායට යමක් නොපෙනෙන පැත්තක් අනාවරණය කළ හැකි බවයි.  න්‍යායාත්මක දැනුම යම් ගැටලුවකට ප්‍රවේශ වීමට නොඑසේනම් යම් ගැටලුවක නොපෙනෙන  අභ්‍යන්තරය අනාවරණය කිරීමට හැකි බවයි.

උදාහරණ

එමිල් ධුර්කයිම් සිය දිවි නසා ගැනීම පිළිබඳව පර්යේෂණය සිදුකිරීමට පෙර මිනිසුන් සිතා සිටියේ මානසික රෝගීන් සියදිවි නසා ගන්නා බවයි.නමුත් දුර්කයින්ගේ එම අනාවරණයත් සමඟ සමඟ සියදිවි නසාගන්නේ මානසික රෝගීන් නොව යම් යම් සමාජ විද්‍යාත්මක පැතිකඩයක් හෙළිදරව් කිරීමට න්‍යායට  හැකි විය.

 

න්‍යාය විටෙක ගුරුවරයකු මෙන් අපට දැනුම සම්පාදනය කරනු ලබයි.න්‍යායාත්මක පර්යාය ලෝකයන් ( විග්‍රහාත්මක ආකෘති) තුළින් අපගේ බුද්ධිමය පක්ෂය සංවර්ධනය කරයි. ඒ සමගම විෂය දැනුම පමණක් නොව ලෝකය සහ ජීවිතය පිළිබඳවද අවබෝධය  වර්ධනය කරයි.

උදාහරණ

දුගී බව පිළිබඳ සංකල්පය අප හොතෙකුත් අත් දෙක තිබුණද ඔස්කා ලුවිස්ගේ දුගී බවෙහි සංස්කෘතිය නැමැති න්‍යාය හැදෑරූ පසු ඒ පිළිබඳව අප තුළ පැවති දුර්මත ඉවත් වී නිවැරදි අවබෝධයක් ලැබේ.

 

මෙලෙස සමාජ විද්‍යා න්‍යාය විසින් සමාජ විද්‍යා විෂයටත් ප්‍රායෝගික ක්‍රියාකාරකම් වලටත් එනම් පර්යේෂණ සහ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනීය සහ සැලසුම්කරණය සඳහාත් සුවිශාල කාර්ය භාරයක් ඉටුකරන බව පෙන්වාදීමට පුළුවන.

·        සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යායේ කාර්යභාරය හදුනා ගැනීම

·        සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යාය අපට ක්‍රම කිහිපයකින් උපකාරී වේ:

·        සමාජය අවබෝධ කර ගැනීම:

සමාජ විද්‍යාත්මක න්‍යායන් අප වටා ඇති සංකීර් ණ සමාජ ලෝකය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා රාමුවක් සපයයි. සමාජය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීම් සහ අර්ථ නිරූපණයන් ඉදිරිපත් කිරීමෙන් ආයතන, අන්තර්ක්‍රියා සහ ව්‍යුහයන් වැනි සමාජ සංසිද්ධීන් විශ්ලේෂණය කිරීමට න්‍යාය අපට උදව් කරයි.

 ස්තූතියි.

මදුහංසි අත්තනායක 

BA , MA (Sociology) University of Kelaniya 




සමාජ ගතිකත්වය

  සමාජ ගතිකත්වය සමාජ ගතිකත්වය යනු කාලය හරහා සිදුවන වෙනස්වීම් ක්‍රියාවලීන්හි ප්‍රජාවන් සහ සමාජ ආයතන පිළිබඳ ආනුභවික අධ්‍යයනය කෙරෙහි අවධානය ය...